Niçin Hıçkırırız?
Akciğerlerimiz kaburgalarımızın içinde birer torba gibi dururlar.
Nefes aldığımızda bu torbalar içerlerine alabildikleri kadar hava
alarak şişerler. Göğsümüzü karnımızdan ayıran ve akciğerlerimizin
altına bitişik büyük bir kas olan diyafram, büzüşerek ciğerlerimizin
genişlemesini sağlar, nefes almamıza yardımcı olur.
Süratli yemek yenildiğinde, yutkunma neticesinde yemek ile birlikte
bir miktar da hava alınır. Hıçkırık, yiyeceğin yüzeyine yapışarak
sindirim sistemine giren bu havayı atmak için sistemin gösterdiği bir
tepkidir. Diyafram süratle büzüşerek, çok ani ve hızlı nefes almamızı
sağlar. Bu arada boğazımızın üst tarafında, ses tellerimizin
bulunduğu kısımda bir kapanma olur ve buradan geçen hava bir an bloke
edilir. Bu da 'hıck' şeklinde bir sesin çıkmasına neden olur.
Midedeki bir olayla diyaframın ilişkisi, bu iki organdaki sinirlerin
birbirine çok yakın hatta iç içe geçmiş olmalarındandır. Bu nedenle
en çok yemekten sonra hıçkırırız. Sindirim işlemi bittikten sonra
hıçkırık olmaz. Hıçkırığı önlemek için çok çeşitli öneriler vardır.
Baş aşağı durmak, yavaş yavaş su içmek, kolları yukarıda tutmak,
nefesi tutmak, ileride bir noktaya bakarak derin nefes almak, buzlu
su içmek, nefesi tutarak üç kere yutkunmak, nane yutmak, parmağı
kulağa bastırarak su içmek ve korkutmak gibi.
Bunlardan korkutarak insanı şok etmek, dolayısıyla sinir sistemini
etkilemek, derin nefes alarak diyaframın mideyi itmesini sağlamak ve
de kandaki düşük karbondioksit seviyesinin hıçkırığın oluşumunu
hızlandırdığı bilindiğinden nefesi tutmak en mantıklı önlemlerdir.
Aslında ise bu önlemlerin hiçbirine gerek yoktur. Hıçkırıklar
yaklaşık 5 saniyede bir olur ve genellikle bir dakikadan fazla
sürmezler. Siz önlemlerle uğraşırken, o zaten kendi kendine kesilir.
Hıçkırığı kesmek için kabul edilen genel görüş hiçbir önlemin
hıçkırığı kesmediğidir. Ancak aylarca süren istisnai durumlarda,
muhakkak tıbbi müdahale gerekir, hatta bu durumlarda sinirler
üzerinde operasyon yapılması bile gündeme gelebilir.
Çok miktarda biber yemek gibi kimyasal yanmaların, enfeksiyonların ve
ülser gibi hastalıkların da hıçkırığı meydana getirebilecekleri ileri
sürülüyor. Hıçkırık süresince bir şey yememekte ve içmemekte fayda
vardır, çünkü bu sırada tekrar fazla hava alınabilir.
Hıçkırığı önlemek için en iyisi yemeği yavaş yiyin, çok miktarda
yemeyin, yemek yerken karbonatlı içki içmeyin, yemeğe konsantre olun,
çok konuşmayın ve gülmeyin. Yemeğe saygınız ne kadar artarsa,
hıçkırık o kadar azalır.
|